Choroby podróżne przeważnie kojarzą się z zemstą Faraona i tymczasowymi problemami natury pokarmowej. Jednak wiele tropikalnych infekcji wirusowych stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia turystów. Przykładem takiego patogenu jest wirus Lassa, który stanowi przyczynę niebezpiecznej gorączki krwotocznej. Jak dochodzi do zakażenia tym wirusem? Po czym rozpoznać zakażenie? Jak sobie z nim radzić?
Wirus Lassa – co to jest?
Wirus Lassa jest chorobotwórczym mikroorganizmem pochodzącym z rodziny arenawirusów, które są przenoszone przez afrykańskie szczury Mastomys. Zakażenie następuje przeważnie poprzez spożycie żywności zanieczyszczonej przez szczurze wydaliny (np. nieumyte owoce, zabrudzona woda), wskutek bezpośredniego kontaktu z krwią i wydzielinami chorego (np. mlekiem matki). Wirus Lassa jest także transmitowany drogą kropelkową. Gorączka Lassa jest schorzeniem rozwijającym się przeważnie w zachodniej części Afryki Subsaharyjskiej – Nigeri, Sierra Leone i Liberii.
Objawy gorączki Lassa
U większości chorych gorączka Lassa przebiega bezobjawowo lub ze skąpymi objawami. Pojawienie się pierwszych symptomów przypada na czas od 5 do 21 dnia po zakażeniu wirusem gorączki krwotocznej. W początkowych etapach rozwoju infekcji chorzy skarżą się na typowe objawy m.in. gorączkę, osłabienie, nudności, uczucie rozbicia czy bóle brzucha. Kolejne objawy można podzielić na dwie grupy:
- Wczesne – ropne zmiany zapalne gardła, owrzodzenie błon śluzowych i jamy ustnej, stan zapalny spojówek.
- Późne – obrzęk szyi, odma płucna, napady drgawkowe, krwawienie z błon śluzowych, postępująca niewydolność krążeniowa.
Przy ciężkiej postaci choroby mogą wystąpić poważne nieprawidłowości neurologiczne np. utrata słuchu, naprzemienne stany pobudzenia i senności, a nawet śpiączka. Blisko 20% ciężkich przypadków gorączki Lassa, które wymagają hospitalizacji pacjenta, kończy się śmiercią. Wirus Lassa stanowi poważne zagrożenie dla płodów i noworodków, gdyż w ich przypadku śmiertelność wynosi około 85%.
Wirus Lassa – leczenie gorączki krwotocznej
Większość chorych z potwierdzoną gorączką Lassa udaje się na leczenie szpitalne. Niezbędna jest izolacja chorego, co stanowi jeden z elementów profilaktyki rozprzestrzeniania się szkodliwego patogenu. Pacjent powinien zostać poddany pełnej dezynfekcji. Leczenie ma głównie charakter objawowy i w pierwszej kolejności poleca się wyrównanie zaburzonej równowagi wodno-elektrolitowej pacjenta, co przeważnie jest uwarunkowane gorączką i rozwijającymi się zmianami zapalnymi. Oprócz tego zaleca się użycie leków antygorączkowych i przeciwbólowych, które mają za zadanie złagodzić występujące symptomy.
Farmakoterapia bazuje głównie na dożylnym stosowaniu rybawiryny – środek znajduje zastosowanie wyłącznie do użycia na wczesnym etapie infekcji tj. do 6 dni od momentu potwierdzonego zakażenia. Lekarze polecają stosowanie rybawiryny w poniższym schemacie:
- 30 mg/kg mc
- 16 mg/kg mc co 6 godzin przez kolejne 4 dni
- 8 mg/kg mc co 8 godzin przez kolejne 6 dni
Gorączka Lassa – profilaktyka
Gorączki krwotoczne są chorobami zaliczanymi do schorzeń podróżnych, które najczęściej atakują turystów planujących odwiedzenie tropikalnych rejonów. Dlatego zapobieganie polega na przestrzeganiu podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny osobistej m.in. regularne mycie rąk przed posiłkiem i po wizycie w toaletach lub miejscach publicznych, picie wody butelkowanej, mycie i obieranie warzyw przed spożyciem, unikanie jedzenia mięsa nieznanego pochodzenia.
Bibliografia:
- Simon K. „Gorączka Lassa.” w Simon K., Janocha-Litwin J. [red.], Medycyna podróży w teorii i praktyce Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, 2019, 39-43.
- Korzeniowski K. „Wirusowe gorączki krwotoczne.” Forum Medycyny Rodzinnej 2012, 6(5): 205-221.
