EVD czyli Ebola Virus Disease jest niezwykle ciężką i bardzo często śmiertelną chorobą zakaźną, która rozwija się wskutek infekcji wirusowej. Epidemia gorączki krwotocznej objęła głównie tereny Afryki, gdzie wedle różnych źródeł zmarło ponad 10 000 zakażonych. Czy pomimo upływu lat medycyna znalazła skuteczny lek pozwalający zwalczyć wirus Ebola?

Gorączka krwotoczna Ebola – przyczyny, objawy, drogi zakażenia

 

Przyczyną EVD jest wirus z rodzaju Ebolavirus, którego zakażenie następuje wskutek bezpośredniego kontaktu z krwią i innymi wydzielinami osoby zakażonej lub zainfekowanych zwierząt – małp lub nietoperzy. Inkubacja wirusa trwa przeważnie od 2 dni do 3 tygodni. Pierwszymi oznakami zakażenia wirusem Ebola są symptomy grypopodobne – bóle mięśniowo-stawowe, ból gardła i głowy, dreszcze, gorączka, przesadne osłabienie organizmu. Przeważnie po kilku dniach dochodzi do nasilenia tych nielegliwości, a po krótkim czasie pojawiają się kolejne objawy m.in. biegunka, wymioty, wysypka skórna, zaczerwienienie oczu, dolegliwości bólowe brzucha czy zaburzenia czynności nerek i wątroby. Charakterystycznymi symptomami infekcją wirusa ebola są wewnętrzne i zewnętrzne krwotoki. Intensywność objawów jest niekiedy tak duża, że osoby zakażone mogą tracić przytomność i przejawiać oznaki rozmaitych zaburzeń psychicznych.

Metody leczenia gorączki krwotocznej Ebola

 

Walka z zakażeniem wirusem Ebola bazuje na:

• leczeniu objawowym – głównie obejmuje zapewnienie organizmowi prawidłowego nawodnienia i dostarczaniu niezbędnych elektrolitów. Oprócz tego wykorzystuje się preparaty o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwbólowym oraz leki zawierające czynniki krzepnięcia krwi, co pozwala ograniczyć szansę dalszych krwotoków.
• zapobieganiu i zwalczaniu transmisji wirusa – osoby zakażone należy poddawać izolacji i hospitalizacji, regularna dezynfekcja środków transportu, przestrzeganie zasad higieny osobistej.
• dekontaminacji zwłok – niszczenie zwłok martwych zwierząt i ludzi ze stwierdzonym zakażeniem wirusem Ebola pozwala na skuteczne zminimalizowanie ryzyka rozprzestrzeniania się infekcji.
• szczepieniach – dopiero w roku 2016 stworzono szczepionkę rVSV-ZEBOV, która wykazała ponad 70% skuteczność wobec chorobotwórczego patogenu. Próby z poprzednich lat nie przynosiły pożądanych rezultatów.

Czy istnieją leki przeciwwirusowe na gorączkę Ebola?

 

Przez wiele lat leczenie przyczynowe gorączki krwotocznej Ebola było niemożliwe. Zmianę przyniósł preparat JK-05, który został opracowany przez naukowców z Chin i co ciekawe, był łudząco podobny do jednego z japońskich leków przeciwgrypowych (Favipiraviru). Działanie JK-05 polega na inhibicji wirusowej polimerazy RNA i dzięki temu lek zapobiega powielaniu chorobotwórczego patogenu – tym samym ogranicza on dalsze postępowanie choroby i rozprzestrzenianie się epidemii.

Drugim lekiem był eksperymentalny preparat ZMapp, który zawiera przeciwciała monoklonalne. Mieszanka przeciwciał pozwala organizmowi na wyrobienie biernej odporności wobec wirusa oraz wzmacnia jego naturalną odpowiedź immunologiczną. Pojawienie się leku było obiektem licznych kontrowersji, gdyż preparat nie został poddany próbom klinicznym na ludziach, co uniemożliwiło określenie potencjalnego ryzyka zagrożenia zdrowia osób zarażonych wirusem Ebola. Ponadto zapasy leku uległy bardzo szybkiemu wyczerpaniu, co w roku 2014 – szczytowym czasie infekcji Ebola względem poprzednich epidemii – okazało sie sporym niedopatrzeniem wobec ludności z terenów Afryki, która wówczas była najbardziej potrzebująca.

W temacie leków przeciwwirusowych należy też wspomnieć o Remedesiwirze, który okazał się nie skuteczny w zwalczaniu gorączki krwotocznej Ebola. Preparat wykazał też dużą efektywność terapeutyczną wobec ciężkich postaci COVID-19.

 

Bibliografia:

1. Gliński Z., Żmuda A. „Epidemie i pandemie chorób zakaźnych.” Życie Weterynaryjne 2020, 95(9): 554-559.
2. Guedj J., et al. „Antiviral efficacy of favipiravir against Ebola virus: A translational study in cynomoglgus macaques.” PloS medicine 2018, 15(3): 1-21.
3. https://www.reuters.com/article/us-health-ebola-china-idUSKCN0I30M920141014
4. https://www.scmp.com/news/china/article/1582834/ebola-virus-approved-mainland-emergency-use-only
5. https://www.gdziepolek.pl/substancje/remdesivir
6. https://cordis.europa.eu/article/id/219783-a-repurposed-drug-for-a-new-disease-the-case-of-ebola/pl
7. https://szczepienia.pzh.gov.pl/europejska-agencja-lekow-zastosowala-przyspieszona-procedure-w-rejestracji-nowej-szczepionki-przeciw-goraczce-ebola/