Leki wykorzystywane w walce z infekcjami wirusowymi określa się mianem inhibitorów. To środki farmakologiczne oddziałujące na zmniejszenie szybkości reakcji chemicznych, co w kontekście wirusów może oznaczać ograniczenie ich aktywności i przeciwdziałanie dalszemu rozwojowi. Jednak w niektórych przypadkach niezbędne jest sięgnięcie po inne leki przeciwwirusowe jak np. interferon.

 

Czym są interferony i jak działają w lekach przeciwwirusowych?

 

Interferonami określa się białka wytwarzane naturalnie przez ludzki organizm w momencie pojawienia się w nim patogenów. Nie będzie więc przesadą stwierdzenie, że interferony stanowią wrodzony system obronny organizmu przed chorobotwórczymi mikroorganizmami. Powstawanie i wydzielanie interferonów następuje jednakowo w przypadku zakażenia bakteryjnego, chorób pasożytniczych, infekcji wirusowych lub grzybiczych oraz w trakcie choroby nowotworowej.

W kontekście zwalczania wirusów największe znaczenie odgrywają interferony alfa (IFN-α), które są produkowane przez leukocyty (białe krwinki). To właśnie IFN-α są wykorzystywane w środkach farmakologicznych, które poleca się w przypadku mniej lub bardziej poważnych zakażeń. Leki będące inhibitorami (np. acyklowir, pranobeks inozyny czy oseltamiwir) przyczyniają się do ograniczenia możliwości namnażania się wirusa poprzez hamowanie syntezy jego materiału genetycznego i białek.

Interferony również oddziałują na upośledzenie procesu dojrzewania wirionów i dalszego rozwoju chorobotwórczych patogenów. Jednak oprócz tego odpowiadają za:

• intensyfikację obronnych mechanizmów immunologicznych, co polega na aktywacji makrofagów, komórek NK, T i B
• ochronę zdrowych komórek przed zakażeniem
• przeciwdziałanie tworzeniu szczepów lekoopornych, które powstają na drodze mutacji
• ułatwiają organizmowi szybkie i skuteczne rozpoznanie rodzaju infekcji

Tak wielowymiarowe działanie leków przeciwwirusowych z interferonem sprawia, że mogą o wiele skuteczniej poradzić sobie z występującą infekcją.

 

Leki przeciwwirusowe z interferonem alfa – wskazania i przeciwwskazania

 

Leki zawierające interferony są głównie stosowane w przypadku wirusowych zapaleń wątroby typu B i C (WZW B i WZW C). Te same leki mogą też zostać wykorzystane w terapii rozmaitych chorób nowotworowych m.in. białaczki, chłoniaków skórnych, czerniaka złośliwego czy zaawansowanej postaci raka nerki.

Produkty lecznicze z interferonem nie mogą być jednak używane u każdego pacjenta. Przede wszystkim nie poleca się ich stosować w przypadkach ciężkich chorób wątroby, schorzeń autoimmunologicznych, padaczki, chorób układu sercowo-naczyniowego oraz u osób mających problemy emocjonalne (np. depresja, myśli samobójcze i inne zaburzenia nastroju).

Przykładowe skutki uboczne leczenia preparatami z IFN-α

• Osłabienie
• Bezsenność
• Gorączka i dreszcze
• Biegunka i nudności
• Bóle i zawroty głowy
• Niepokój i drażliwość
• Ból mięśniowo-stawowy
• Spadek masy ciała – niekiedy anoreksja
• Problemy skórne (świąd, nadmierne wysuszenie, stan zapalny)

 

Bibliografia:

1. Wawrzynowicz-Syczewska M. „Doustne bezpośrednio działające leki przeciwwirusowe w leczeniu przewlekłego zapalenia wątroby typu C.” Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy 2015, 7(4): 117-123.
2. http://www.prometeusze.pl/interferony_alfa/
3. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4319
4. https://bioinfo.imdik.pan.pl/coronavirus-service/mesmerize/leki-przeciwwirusowe/
5. https://www.roche.pl/content/dam/rochexx/roche-pl/roche_poland_rwd/pl_PL/documents/SmPC/roferon_3.pdf