Większość chorób wirusowych wymaga leczenia farmakologicznego – farmaceutyki gwarantują bowiem skuteczny sposób na zahamowanie namnażania się chorobotwórczych patogenów. W przypadku cytomegalii specjaliści wykorzystują lek zwany gancyklowirem. Czy jest skuteczny? Czy wywołuje objawy niepożądane?
Czym jest cytomegalia?
To choroba wirusowa wywoływana wskutek infekcji cytomegalowirusem. W większości przypadków cytomegalia jest chorobą wrodzoną, a zakażenie następuje bezpośrednio od matki do płodu poprzez łożysko lub w trakcie porodu. Nie jest to jedyny sposób na zarażenie się cytomegalią. Wirus u osób będących nosicielami choroby bytuje w płynach ustrojowych m.in. ślinie, moczu, krwi, łzach, nasieniu, mleku kobiecym, kale. Dlatego też zakażenie cytomegalowirusem może nastąpić drogą kropelkową, wskutek kontaktu seksualnego z chorym lub w trakcie zabiegów transfuzji krwi bądź transplantacji narządów.
Jakie są objawy cytomegalii?
Pojawienie się symptomów cytomegalii jest niejako związane z rodzajem zakażenia. W przypadku wewnątrzmacicznej infekcji cytomegalowirusem może nastąpić samoistne poronienie lub obumarcie płodu. Szacuje się, że 1/10 noworodków z cytomegalią przejawia jej uogólnione objawy:
• mało lub wodogłowie
• niedosłuch lub głuchota
• spastyczny niedowład mięśni
• śródmiąższowe zapalenie płuc
• uszkodzenie układu nerwowego
• stan zapalny siatkówki lub naczyniówki
Sprawa wygląda zgoła inaczej w przypadku wtórnego (nabytego) zakażenia cytomegalią. U większości chorych przebieg schorzenia jest całkowicie bezobjawowy. Pozostali pacjenci przejawiają symptomy, które są podobne do objawów występujących w trakcie mononukleozy z zakaźnej. Najczęściej wymieniane nieprawidłowości to:
• gorączka
• osłabienie
• ból mięśniowo-stawowy
• powiększenie rozmiaru węzłów chłonnych i wątroby
Cytomegalia jest szczególnie niebezpieczna dla osób z dużymi deficytami odporności (np. zakażonych wirusem HIV). W ich przypadku wirus może doprowadzić m.in. do rozwoju stanu zapalnego nadnerczy, trzustki, czy błony śluzowej przewodu pokarmowego.
Gancyklowir – skuteczny lek na cytomegalię
Leki zawierające gancyklowir są stosowane w rozmaitych chorobach wirusowych. Substancja ta wykazuje skuteczność w zwalczaniu wirusa Epsteina Barr, ospy wietrznej, półpaśca, żółtaczki typu B oraz ludzkiej opryszczki. Jak się okazało gancyklowir jest równie wartościowy w przeciwdziałaniu cytomegalowirusa.
Działanie gancyklowiru polega na hamowaniu syntezy wirusowego DNA. Leki prowadzą do włączenia aktywnej formy trifosforanu deoksyguanozyny i gancyklowiru, co skutkuje zakończeniem nici DNAi ograniczeniem jej dalszego wydłużania. Gancyklowir jest szczególnie polecany w przypadku cytomegalii u osób z upośledzoną odpornością np. chorujących na AIDS lub wskutek chemioterapii choroby nowotworowej.
Przykładem leku zawierającego gancyklowir jest preparat Cymevene, który jest dostępny w postaci proszku do przyrządzenia roztworu do wykonania infuzji. Lek nie jest objęty programem refundacji.
Gancyklowir – najczęstsze działania niepożądane
• Kandydoza jamy ustnej
• Gorączka, zmęczenie, ból głowy
• Infekcje górnych dróg oddechowych
• Zapalenie skóry i zmiany dermalne np. świąd, łysienie
• Ograniczenie apetytu, biegunka, ból brzucha, nudności i wymioty, spadek masy ciała
Bibliografia:
1. https://www.nowafarmacja.pl/blog/cytomegalia-objawy-przyczyny-interpretacja-wynikow-i-leczenie
2. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=347
3. https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/50863,Cymevene-proszek-do-sporzadzania-koncentratu-roztworu-do-infuzji