Liczba zakażeń wirusem HIV ciągle wzrasta. Walka z nim jest bardzo nierówna. Nie udało się odkryć jeszcze szczepionki skierowanej przeciwko HIV, mimo że prace nad nią trwają latami. Dostępna jest jednak terapia antyretrowirusowa. Już od 1991 roku będąca do dyspozycji w Polsce. Wysoce skuteczna. Co jeszcze kryje się pod tą trudną nazwą?
HIV? AIDS? Co to tak naprawdę jest?
HIV, czyli human immunodeficiency virus, to wirus upośledzenia odporności. Występują dwa rodzaje HIV-1 i HIV-2. Powoduje on zniszczenie limfocytów, uniemożliwiając tym samym obronę przed drobnoustrojami, zazwyczaj nieszkodliwymi dla zdrowego człowieka.
AIDS – acquired immune deficiency syndrome, to nabyty zespół braku odporności, do którego rozwoju prowadzi nieleczone zakażenie wirusem HIV. AIDS stanowi końcowy etap, po wielu latach infekcji HIV. Osoby, u których potwierdzono zakażenie wirusem objęte są terapią antyretrowirusową, która zapobiega występowaniu AIDS.
Terapia antyretrowirusowa
W Polsce dostępne od lat 90-tych leczenie, które pozwoliło na wyraźny spadek liczby nowych zakażeń HIV. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi PTN AIDS to terapia, która stosowana powinna być u każdego zakażonego HIV. Istotą kuracji jest jednoczesne podawanie kilku leków, hamujących replikację wirusa, które działają za pomocą różnych mechanizmów.
Obecnie stosowane leki antyretrowirusowe:
· nukleotydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy – NRTI,
· nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy – NNRTI
· inhibitory proteazy – PI,
· inhibitory fuzji – FI,
· inhibitory integrazy – InSTI,
· ihibitory koreceptora CCR-5,
· inhibitory wiązania – AI,
· przeciwciała monoklonalne – MAB.
W celu poprawy właściwości farmakokinetycznych niektórych inhibitorów proteazy i integrazy stosowane są rytonawir i kobicystat.
Celem ARV jest zmniejszenie ryzyka zakażeń, zwiększenie poziomu adherencji leków pacjentom zakażonym HIV, zapewnienie leków osobom, u których mogło dojść do zakażenia, a także dostarczenie medykamentów niezbędnych w profilaktyce zakażeń wertykalnych.
Wczesne wykrycie i leczenie antyretrowirusowe prawie całkowicie hamuje namnażanie się wirusa i obniża jego poziom do niewykrywalnego w surowicy krwi. Pozwala także zredukować ryzyko nabytego zespołu braku odporności, w tym chorób współistniejących. Prawidłowo dobrana terapia stanowi także poprawę jakości życia pacjentów i minimalizuje ryzyko działań niepożądanych.
Pacjenci leczeni antyretrowirusowo powinni regularnie odbywać wizyty kontrolne i wykonywać badania laboratoryjne, bowiem najważniejsze jest utrzymanie skuteczności terapii. W innym przypadku dochodzi do nawrotów wiremii HIV. Trzeba również zauważyć, że oporność na leki przeciwko HIV nigdy się nie cofnie, dlatego też tak ważne jest optymalizowanie leczenia.
Źródła:
[1] http://www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/hiv-i-aids/leczenie-terapia-antyretrowirusowa/
[2] https://ptsf.pl/archiwum/wspolczesne-leczenie-antyretrowirusowe-jakie-jest-naprawde
[3] Minister Zdrowia, Program polityki zdrowotnej „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce na lata 2022-2026”, Warszawa 2021
[4] https://www.gov.pl/web/zdrowie/leczenie-antyretrowirusowe-osob-zyjacych-z-wirusem-hiv-w-polsce
[5] https://aids.gov.pl/hiv_aids/450-2-2/
[6] https://www.gov.pl/web/zdrowie/rzadowy-program-polityki-zdrowotnej-leczenie-antyretrowirusowe-osob-zyjacych-z-wirusem-hiv-w-polsce-na-lata-2022-2026
[7] https://www.aids.gov.pl/kampanie/CWL/01.html
