Bamlanivimab – co to jest i w jaki sposób działa?
Mianem bamlanivimabu określa się specjalnie zaprojektowane przeciwciała monoklonalne, które mają za zadanie przyłączać się do określonych miejsc (wypustek kolcowych, zwanych też białkami kolca czy po prostu białkami S) SARS-CoV-2. Wskutek połączenia się przeciwciała monoklonalnego z koronawirusem dochodzi do zablokowania mu możliwości przenikania do komórek ludzkiego organizmu, co jak nietrudno się domyślić pozwala zapobiec rozwojowi infekcji i zachorowaniu na COVID-19. Warto zaznaczyć, że FDA wydało zezwolenie w grudniu 2020 roku na stosowanie bamlanivimabu w nagłych i ciężkich przypadkach.
Czy bamlanivimab jest rzeczywiście skuteczny?
Specjaliści dość szybko dostrzegli duży potencjał leczenia COVID-19 przy pomocy terapii przeciwciałami monoklonalnymi np. bamlanivimabem. Zwłaszcza że badania przedkliniczne na zwierzętach oraz pierwsze próby kliniczne na ludziach dały obiecujące wyniki. Ciekawe wnioski płyną z przeglądu doniesień naukowych, który został opublikowany przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Wydział Świadczeń Opieki Zdrowotnej (AOTM). W pracy przeanalizowano 9 publikacji:
- Bamlanivimab wykazuje skuteczność jako profilaktyczna monoterapia dla osób, które są wyjątkowo narażone na ekspozycję SAR-CoV-2.
- Rezultaty badań klinicznych nie potwierdzają korzyści z przeprowadzenia monoterapi bamlanivimabem dawką 7000 mg u pacjentów hospitalizowanych.
- Korzyści kliniczne dla pacjentów ambulatoryjnych z łagodnym lub umiarkowanym COVID-19 następują wskutek terapii skojarzonej bamlanivimabu i etesewimabemu (innego przeciwciała monoklonalnego). Połączenie tych dwóch preparatów doprowadziło do złagodzenia objawów COVID-19, zmniejszenie hospitalizacji oraz redukcję ryzyka śmiertelności osób zarażonych SARS-CoV-2.
Nie ma jednak informacji, które wskazywałyby na realny wpływ bamlanivimabu na ograniczenie konieczności stosowania wentylacji mechanicznej pacjentów.
Radość z odkrycia skutecznego sposobu na przeciwdziałanie koronawirusom SARS-CoV-2 nie trwała zbyt długo. Pojawienie się kolejnych wariantów COVID-19 m.in. Delta, Kappa czy Lambda i ich licznych podtypów okazało się sporym wyzwaniem dla producentów leków. Zdania na temat efektywności stosowania bamlanivimabu względem nowych postaci infekcji wydają się podzielone. Niemniej jednak znacznie częściej przeważają opinie, które wskazują, że terapia tymi przeciwciałami sprawdza się raczej w lekkich i umiarkowanych postaciach starszych wersji SARS-CoV-2.
Z drugiej strony większość specjalistów rekomenduje, aby terapia monoklonalna opierała się w głównej mierze o podawanie pacjentom koktajli zawierających kilka dostępnych przeciwciał tj. bamlanivimab, etesevimab, casirivimab czy imdevimab. Istnieje wówczas prawdopodobieństwo, że potraktowanie koronawirusa różnymi rodzajami przeciwciał może wywołać większa skuteczność w kontekście zapobiegania rozwojowi infekcji.
COVID-19 wciąż pozostaje chorobą, na którą nie ma jednego skutecznego leku. Czas pokaże, jak długo przyjdzie czekać na pojawienie się preparatu przeciwwirusowego, który będzie dostatecznie skuteczny wobec obecnych wariantów SARS-CoV-2 i ich potencjalnych mutacji.
Bibliografia:
- Razonable RR., et al. „Curbing the Delta surge: clinical outcomes after treatment with bamlanivimab-etesevimab, casirivimab-imdeviman, or sotorvimab for mild to moderate coronavirus diseases 2019.” Mayo Clinic Proceedings Elsevier, 2022, 97(9): 1641-1648.
- Liu S., et al. „Structure-function analysis of resistance to Bamlanivimab by SARS-CoV-2 Variants Kappa, Delta, and Lambda.” Journal of Chemical Information and Modeling 2021, 61(10): 5133-5140.
- Planas D., et al. „Reduced sensitivity of SARS-CoV-2 variant Delta to antibody neutralization.” Nature 2021, 596(7871): 276-280.
- https://www.mp.pl/covid19/leczenie/260988,przeciwciala-monoklonalne-przeciw-sars-cov-2-ze-zgoda-do-stosowania-przez-europejska-agencje-lekow-ema
https://www.aotm.gov.pl/media/2021/10/Bamlaniwimab-etesewimab-w-COVID-19-Rapid-review-wersja-1.2-1-pazdziernika-2021-r..pdf
