Poniżej znajdują się opisy wybranych chorób zakaźnych, które mogą poważnie wpłynąć na zdrowie człowieka. Każda z nich charakteryzuje się specyficznymi objawami, sposobem przenoszenia oraz potencjalnymi powikłaniami. Wiedza na temat tych chorób jest kluczowa dla skutecznego zapobiegania i leczenia. Przedstawiamy najważniejsze informacje o każdej z nich.
-
Wścieklizna
Wścieklizna jest niebezpieczną zakaźną chorobą wirusową przenoszoną na ludzi ze śliny zakażonych zwierząt. Wirus wścieklizny jest zwykle przenoszony przez ugryzienie, a także poprzez polizanie przez zwierzę otwartej rany na skórze człowieka. Czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko zachorowania na wściekliznę, to podróżowanie lub mieszkanie w krajach rozwijających się, gdzie wścieklizna jest bardziej powszechna, a także praca w charakterze lekarza weterynarii. Choroba dotyka centralnego układu nerwowego. Wczesne objawy mogą obejmować gorączkę i mrowienie w miejscu ekspozycji. Po tych objawach mog… -
Wirusowe zapalenie wątroby
Wirusowe zapalenie wątroby to choroba wywołana wirusem, w wyniku której dochodzi do uszkodzenia wątroby. Wyróżnia się sześć czynników wirusowych powodujących tę chorobę – wirusy zapalenia wątroby typu A, E, B, C, D, G, przy czym w Polsce najczęściej pojawiają się zakażenia HAV, HBV i HCV. HAV jest przenoszony drogą pokarmową, przez skażone igły oraz przez kontakty seksualne. HBV i HCV są przenoszone przez kontakt z różnego rodzaju skażonymi przyrządami medycznymi i niemedycznymi, np. podczas wykonywania tatuażu, a także przez kontakty seksualne. Choroba może przyjmować postać ostrą i przewlekł… -
Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Wirusowe zapalenie opon mózgowych jest chorobą zakaźną wywoływaną przez patogenne enterowirusy, najczęściej przez wirus Coxsackie. Tę chorobę mogą powodować również wirusy świnki, różyczki czy odry. Infekcja może pojawić się także jako powikłanie grypy. Enterowirusy rozprzestrzeniają się poprzez kaszel, kichanie, pocałunek lub wspólne korzystanie z przyborów kuchennych, szczoteczki do zębów lub papierosa. Zapalenie rozwija się w obrębie błon i przestrzeni wypełnionych płynem otaczających mózg i rdzeń kręgowy. Wirusowe zapalenie opon mózgowych jest zazwyczaj łagodne i często ustępuje samoistnie… -
Ospa
Ospa wietrzna to infekcja wirusowa wywołana przez wirus varicella-zoster. Jest bardzo zaraźliwa dla osób, które nie chorowały na tę chorobę lub nie były przeciwko niej szczepione. Wirus może się rozprzestrzeniać drogą kropelkową albo poprzez bezpośredni kontakt z wysypką pojawiającą się na skórze chorego. Wysypka z małymi, wypełnionymi płynem pęcherzami pojawia się 10 do 21 dni po ekspozycji na wirusa i zwykle trwa około pięciu do 10 dni. W ciężkich przypadkach wysypka może obejmować całe ciało, a zmiany chorobowe mogą tworzyć się w gardle, oczach, na błonach śluzowych cewki moczowej, odbytu i… -
Odra
Odra jest ostrą i wysoce zaraźliwą chorobą wirusową występującą zazwyczaj w okresie dziecięcym. Jest wywoływana przez wirus odry (paramyxowirus). Rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Kiedy osoba chora na odrę kaszle, kicha lub mówi, zakaźne kropelki rozpylane są w powietrzu, gdzie mogą je wdychać inne osoby. Odra jest wysoce zakaźna od około czterech dni przed do czterech dni po pojawieniu się wysypki. Oznaki i objawy tej choroby pojawiają się około 10 do 14 dni po ekspozycji na wirusa i obejmują zazwyczaj gorączkę, suchy kaszel, katar i ból gardła oraz czerwoną, plamistą wysypkę, która zwykl… -
Mononukleoza
Mononukleoza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus Epsteina-Barr (EBV). Wirus jest przenoszony głównie przez ślinę, rzadko również przez nasienie lub krew. Rozprzestrzenianie może nastąpić przez przedmioty, takie jak szklanki do picia lub szczoteczki do zębów lub przez kaszel lub kichanie. Mononukleoza została po raz pierwszy opisana w latach 20. XX wieku i jest potocznie nazywana „chorobą pocałunków”. Osoby zakażone mogą rozprzestrzeniać chorobę na wiele tygodni przed wystąpieniem objawów. Oznaki i objawy mononukleozy mogą obejmować ogólne zmęczenie, ból gardła, gorączkę, obrzęk węzłów … -
Grypa
Grypa jest infekcją wirusową wywołaną przez jeden z czterech typów wirusa grypy określanych jako wirusy grypy A, B, C i D, przy czym ludzi zarażają przede wszystkim typy B oraz C. U ludzi wirusy grypy są przenoszone drogą kropelkową poprzez oddychanie, rozmowę, kaszel i kichanie. Objawy wahają się od łagodnych do ciężkich i często obejmują gorączkę, katar, ból gardła, ból mięśni, ból głowy, kaszel i zmęczenie. Objawy te zaczynają się od jednego do czterech dni po kontakcie z wirusem i trwają przez około 2-8 dni. Grypa może przerodzić się w zapalenie płuc, które może być spowodowane przez wirus… -
Gorączka krwotoczna Ebola
Gorączka krwotoczna Ebola (EVD) jest śmiertelną chorobą, której sporadyczne ogniska występują głównie na kontynencie afrykańskim. EVD najczęściej dotyka ludzi i zwierzęta naczelne (takie jak małpy, goryle i szympansy). Jest ona wywoływana przez zakażenie grupą wirusów z rodzaju Ebolavirus. Wirus najpierw przenosi się na ludzi poprzez bezpośredni kontakt z krwią, płynami ustrojowymi i tkankami chorych zwierząt. Następnie jest transmitowany na innych ludzi poprzez bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi osoby, która jest chora lub zmarła na EVD. Objawy choroby mogą pojawić się od 2 do 21 dni p… -
Cytomegalia
Cytomegalia to choroba wirusowa rozwijająca się w wyniku zakażenia cytomegalowirusem (CMV). Jest on spokrewniony z wirusami wywołującymi ospę wietrzną, opryszczkę zwykłą i mononukleozę. Wirus może przechodzić okresy, w których pozostaje w stanie uśpienia, a następnie ulega reaktywacji. Rozprzestrzenia się poprzez płyny ustrojowe – w tym krew, mocz, ślinę, mleko matki, łzy, nasienie i płyny pochwowe. Matka zakażona cytomegalowirusem może go przekazać swojemu dziecku w trakcie porodu. Ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko jest większe, jeśli zakażenie nastąpiło po raz pierwszy w czasie ciąży. W… -
Covid-19
COVID-19 jest chorobą wirusową wywoływaną przez koronawirus 2 zespołu ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (SARS-CoV-2). Wirus rozprzestrzenia się droga kropelkową, gdy osoba zarażona kaszle, kicha, oddycha, śpiewa lub mówi. Kropelki te mogą być wdychane lub lądować w ustach, nosie lub oczach osoby znajdującej się w pobliżu. Oznaki i objawy choroby mogą pojawić się od 2 do 14 dni po ekspozycji i obejmują m.in. gorączkę, kaszel, ogólne zmęczenie, utratę smaku lub zapachu, trudności w oddychaniu, duszność, ból w klatce piersiowej, biegunkę, dreszcze oraz ból gardła. Ryzyko powikłań i śmierci… -
AIDS
AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odpornośc, jest przewlekłą, potencjalnie zagrażającą życiu chorobą wywołaną ludzkim wirusem niedoboru odporności. HIV jest retrowirusem, który infekuje komórki ludzkiego układu odpornościowego i niszczy lub upośledza ich funkcje. Wirus przenosi się drogą płciową, przez transfuzję krwi, dzielenie się skażonymi igłami w placówkach służby zdrowia i przy wstrzykiwaniu narkotyków oraz między matką a dzieckiem w czasie ciąży, porodu i karmienia piersią. U niektórych osób zakażonych wirusem HIV w ciągu 2 do 4 tygodni po wniknięciu wirusa do organizmu rozwija się … -
Półpasiec
Półpasiec jest chorobą wirusową wywoływaną przez wirus ospy wietrznej i półpaśca. Występuje u osób z reaktywacją utajonego zakażenia lub po kontakcie z chorym na ospę. Najbardziej narażone są osoby o obniżonej odporności. Charakteryzuje się bolesnymi pęcherzykami i wysypką wzdłuż nerwów, najczęściej na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu i plecach. Zmiany skórne poprzedzone są mrowieniem, pieczeniem i swędzeniem. Wirus jest zakaźny dopóki pęcherze nie zagoją się. Powikłania mogą obejmować neuralgię, zapalenie rogówki czy porażenie nerwów.